سه‌شنبه بزرگ آمریکا؛ رقیب ترامپ چه کسی خواهد بود؟

انتخابات مقدماتی درون حزبی موسوم به «سه‌شنبه بزرگ - Super Tuesday» امروز -سه‌شنبه- در ۱۴ ایالت آمریکا برگزاری می‌شود. در تمامی انتخابات درون حزبی احزاب جمهوری‌خواه و دموکرات طی سال‌های گذشته، این روز نقش نهایی در تعیین سرنوشت نامزد نهایی دو حزب برای مقابله به رقیب خود در انتخابات ریاست جمهوری داشته است. اکنون بیش از جمهوری‌خواهان این دموکرات‌ها هستند که با حساسیت سه‌شنبه بزرگ را دنبال می‌کنند. هر چند هسته مرکزی حزب دموکرات به شدت از جو بایدن حمایت می‌کند، اما سه شنبه بزرگ شاید با پیروزی برنی سندرز همراه باشد و میخ نهایی را بر تابوت سرمایه‌داران بزرگ در این حزب وارد کند.

استارت سه‌شنبه بزرگ در ۱۴ ایالت

رای گیری برای تعیین نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری در «سه شنبه بزرگ» در مجموع در ۱۴ ایالت و یک منطقه خودگردان ایالات متحده برگزار می‌شود. رای گیری‌های «سه شنبه بزرگ» هویت ۱۳۵۷ نماینده حاضر در کنوانسیون حزب دموکرات را مشخص خواهد کرد. این در حالی است که دو هزار ۴۶۷ نماینده پس از «سه شنبه بزرگ» انتخاب خواهند شد. ۱۵۵ نماینده هم در جریان رای گیری در چهار ایالت آیووا، نیوهمپشایر، نوادا و کارولینای جنوبی انتخاب شدند. کالیفرنیا، مین، یوتا، کلرادو، تگزاس، اوکلاهما، آرکانزاس، تنسی، آلاباما، کارولینای شمالی، ویرجینیا، مینه سوتا و ماساچوست ایالت‌هایی هستند که در رای گیری «سه شنبه بزرگ» شرکت خواهند داشت. ساکنان منطقه خودگردان ساموآی آمریکا در اقیانوس آرام نیز در «سه شنبه بزرگ» به نامزد منتخب خود برای نمایندگی حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری رای می‌دهند.

ایالت‌هایی که در رای گیری «سه شنبه بزرگ» شرکت دارند گرایش سیاسی و ترکیب جمعیتی متفاوتی دارند. برخی از این ایالت‌ها مانند کالیفرنیا و ماساچوست طی دهه‌های گذشته در انتخابات ریاست جمهوری همواره به نامزد دموکرات رای داده‌اند. در شماری دیگر از ایالت‌ها مانند تگزاس، اوکلاهاما، تنسی و آلاباما طی دهه‌های گذشته تنها نامزد جمهوریخواهان برای ریاست جمهوری به پیروزی رسیده است. تعدادی از ایالت‌های «سه شنبه بزرگ» نیز در دوره‌های گذشته انتخابات ریاست جمهوری ایالت‌های تعیین کننده (Swing States) بوده‌اند. ویرجینیا، کلرادو و کارولینای شمالی از جمله ایالت‌هایی هستند که در دوره‌های گذشته میزان رای دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه در آن‌ها به یکدیگر نزدیک بوده است. پیش بینی می‌شود در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر نیز رقابت بین دونالد ترامپ و رقیب دموکرات او در ایالت‌های ویرجینیا، کلرادو، کارولینای شمالی و مینه سوتا فشرده باشد.

ابعاد اهمیت انتخابات سه‌شنبه بزرگ

سه شنبه بزرگ نزد اعضای حزب دموکرات و جمهوری‌خواه از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است. هر چند در وضعیت کنونی، به دلیل قطعی بودن پیروزی ترامپ این روز برای جمهوری‌خواهان چندان جذابیتی دارد، اما در مجمع در چند سطح می‌توان به اهمیت این انتخابات اشاره کرد:

- انتخابات مقدماتی درون حزبی موسوم به سه‌شنبه بزرگ که سوم ماه مارس (۱۳ اسفند) برگزار می‌شود از آن جهت برای نامزد‌های حزب دموکرات مهم است که از مجموع سه هزار و ۹۷۹ آرای موسوم به «آرای نمایندگان»، ۳۴ درصد از این آرا یعنی یک‌هزار و ۳۴۴ رای در این روز بین نامزد‌ها به رقابت گذارده می‌شود.

- یکی از بااهمیت‌ترین ایالت‌هایی که در «سه شنبه بزرگ» شرکت خواهد کرد ایالت پرجمعیت کالیفرنیا است. نتیجه آرای این ایالت به تنهایی تعیین کننده حدود ۳۰ درصد کل نمایندگانی است که در «سه شنبه بزرگ» برای شرکت در کنوانسیون حزب دموکرات انتخاب خواهند شد.

نفس‌گیر شدن رقابت میان سندرز و بایدن

اکنون از میان ۲۹ نامزد ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا از حزب دموکرات، فقط پنج نامزد برای سه‌شنبه بزرگ در کورس رقابت‌ها باقی ماندند؛ این در حالی است که کارزار اصلی بین چهار نامزد مطرح برنی سندرز، جو بایدن، الیزابت وارن و مایکل بلومبرگ خواهد بود، «تولسی گابارد - Tulsi Gabbard» نماینده کنگره آمریکا از ایالت هاوایی بخت چندانی در این میان ندارد. دموکرات‌ها تا پیش از برگزاری انتخابات سه‌شنبه بزرگ، تاکنون چهار مرحله انتخابات مقدماتی دورن حزبی، در ایالت‌های آیوا، نیوهمپشایر، نوادا و کلورادو جنوبی برگزار کردند. جو بایدن که در سه انتخابات نخست، ناامید کننده ظاهر شده بود توانست در آخرین انتخابات مقدماتی در کلورادو جنوبی با کسب ۴۸.۷ درصد آرا، از دیگر رقبای هم حزبی خود سبقت بگیرد، این در حالی بود که سندرز در این ایالت فقط توانسته بود ۱۹.۸ درصد آرا را به دست آورد. این موضوع سبب شد تا این مرحله از انتخابات درون حزبی و در مجموع، بایدن با ۳۲۳ هزار و ۳۵۷ آرا مردمی و ۲۹.۴ درصد آرا از دیگر نامزد‌های دموکرات بالاتر قرار گیرد. برنی سندرز نیز تاکنون با کسب ۲۶۸ هزار و ۱۴۹ آرای مردمی و رای ۲۴.۴ درصدی در رتبه دوم ایستاده است. الیزابت وارن نیز با ۱۱۱ هزار و ۳۲۴ رای مردمی و احتساب ۱۰.۱ درصد آرا، پس از پته بوتیجیج که از ادامه رقابت‌ها کنار رفت، قرار دارد.

حمله هسته مرکزی حزب دموکرات به سندرز

به گفته کارشناسان و ناظران سیاسی، در حالی انتظار می‌رود برنی سندرز سناتور ایالت ورمونت، پیشتاز انتخابات سه‌شنبه بزرگ باشد که او اکنون با حمایت تشکیلات حزب دموکرات از جو بایدن مواجه است.

در واقع، در چهار ایالت اولیه آمریکا، شانس جو بایدن در برابر برنی سندرز برای انتخاب به عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات کاهش پیدا کرد. در وضعیت کنونی نیز با وجود نزدیک شدن دلیگیت‌های دو نماینده به یکدیگر، همچنان شانس برنی سندرز بیشتر به نظر می‌رسد. اغلب نظرسنجی‌ها که در ایالت‌های بزرگ انجام شده، سندرز حائز بیشترین آراء معرفی شده است. با پایان سه‌شنبه بزرگ هم‌چنان این احتمال وجود دارد که برنی سندرز نفر اول باقی بماند.

در حالتی دیگر در صورتی که تا پایان دوران رقابت انتخابات درون حزبی هیچ نامزدی حائز اکثریت قاطع و لازم نخواهد شد. در این شرایط، در روز کنوانسیون ملی حزب که در تابستان سال جاری برگزار می‌شود، سوپر دلیگیت‌ها اجازه رای دادن پیدا می‌کنند که حدود ۶۰۰ نفر هستند. در این مرحله به دلیل تمایل سوپر دلیگیت‌ها به جو بایدن احتمالا او به عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات برای رقابت با دونالد ترامپ انتخاب خواهد شد. مگر این‌که جنبش برنی سندرز آن‌قدر محبوبیت پیدا کند که سران سیاسی حزب دموکرات نتوانند او را کنار بزنند؛ یعنی همان اتفاقی که در سال ۲۰۱۶ اتفاق افتاد و با وجود مخالفت تمام نخبگان حزب جمهوری‌خواه این ترامپ بود که پیروز میدان شد.


چشم‌‍‌انداز پیش‌رو پس از انتخاب نامزد نهایی

پس از پایان یافتن انتخابات مقدماتی که به مدت پنج ماه از ابتدای سال میلادی ۲۰۲۰ تا ژوئن ادامه می‌یابد، هریک از احزاب همایش حزبی خود را برای تعیین نامزد نهایی برگزار می‌کند. حزب دموکرات همایش حزبی خود را بین ۱۳ تا ۱۶ جولای (۲۳ تا ۲۶ تیرماه ۱۳۹۹) در شهر «میلواکی» ایالت ویساکنسین برگزار می‌کند، البته دیگر شهر‌های هوستون، تگزاس، میامی و فلوریدا نیز برای این منظور در نظرگرفته شده است. حزب جمهوریخواه نیز همایش حزبی خود را قرار است در شهر شارلوت (Charlotte) در ایالت کارولینای جنوبی بین ۲۴ تا ۲۷ ماه اوت (۳ تا ۶ شهریور ۱۳۹۹) برگزار کند.